Je grenzen aangeven is lastig. Daar lopen we allemaal weleens tegenaan. Soms omdat je de ander te aardig vind om ‘Nee’ te zeggen. Andere keren omdat de ander te overweldigend is en je geen nee durft te zeggen!
Soms weten we zelfs niet eens wat onze grenzen zijn en zien we later in dat onze grenzen zijn overschreden. Eén ding is in ieder geval duidelijk, we moeten allemaal leren onze grenzen aangeven. Hoe moeilijk dat soms ook is.
Lees in dit artikel hoe je leert om je grenzen aan te geven!
Waarom grenzen aangeven belangrijk is
Als je jouw grenzen niet aangeeft, kan dat op veel verschillende manieren bij je terug komen.
- Je kan ook zelf over je eigen grenzen heengaan. Door teveel te willen doen in te korte tijd of een prestatie te willen leveren waarvan je eigenlijk al weet dat het niet kan. Als je te vaak over je eigen grenzen heen gaat, kan dit leiden tot depressiviteit.
- Misschien neem je wel teveel hooi op je vork op het werk, omdat je niet aangeeft dat het je teveel wordt. Hierdoor kan je in een burn-out belanden.
- Als je in jouw relatie je grenzen niet goed aangeeft, kan het zijn dat de ander onbedoeld jouw grenzen overschrijdt. Dit kan met woorden zijn, maar ook met intimiteit. Als dit vaak gebeurt, kost het je misschien wel je relatie. Terwijl dat voorkomen had kunnen worden.
- Ook bij familie is het belangrijk om duidelijk te zijn. Anders blijf jij misschien wel degene die altijd wordt gevraagd voor alle klusjes, het uitlenen van geld of het oppassen op het huis of de kinderen.
Natuurlijk zijn dit niet de enige relaties waarin het goed is om je grenzen duidelijk aan te kunnen geven. Eigenlijk is dat van belang in alle contacten die je hebt in je leven, hoe kort die ook kunnen zijn.
Het aan kunnen geven van je grenzen is belangrijk om:
- Gezonde relaties te hebben;
- Jezelf te beschermen (tegen teveel druk, ongewenste opmerkingen of intimiteiten);
- Op je werk goede prestaties te kunnen leveren;
- Een goede partner, ouder, vriend(in) of collega te kunnen zijn.
Het is niet onbeleefd om grenzen aan te geven
Onthoud bij het aangeven van grenzen altijd het volgende: Je bent niet zwak, ontwijkend, onbeleefd of onbeschoft als je je grenzen aangeeft. Je komt gewoon voor jouw belangen op en daarmee ook voor de belangen van de mensen om je heen.
Wees beleefd en positief als je je grenzen aangeeft.
Geef aan wat iets met jou doet en praat vanuit je gevoel. Begin met ‘ik’ en niet met ‘jij’.
‘Ik voel me verdrietig als je [dat] tegen me zegt, wil je dat niet meer doen?’ in plaats van: ‘Jij zegt altijd [dat] tegen me en dat wil ik niet.’
Als je begint met ‘Jij..’ komt het vaak aanvallend over. Daardoor schiet de ander sneller in de verdediging en dan kan je geen opbouwend gesprek meer voeren.
Leer jouw grenzen te herkennen
Om je grenzen aan te kunnen geven, moet je natuurlijk wel weten wat jouw grenzen zijn! En soms weten we dat zelf ook niet helemaal. Maar hoe kom je er dan achter wat jouw grenzen zijn?
Als anderen (of wijzelf!) over onze grenzen gaan, voelen we ons vaak oncomfortabel of gestrest. Ook het voelen van weerstand is een belangrijke graadmeter.
Zit je vaak in een situatie waarin je je niet fijn voelt en gestrest raakt? Grote kans dat je dan over een grens heen bent gegaan.
Als je over een grens bent gegaan, bedenk dat achteraf wanneer dat precies was en hoe je dat had kunnen voorkomen. Analyseer wat er mis is gegaan, zodat je het de volgende keer kan voorkomen.
Identificeer jouw fysieke, emotionele en mentale grenzen.
Tast het eens een poosje af. Voel je vaak weerstand of stress in bepaalde situaties of bij bepaalde personen? Wellicht worden dan jouw grenzen overschreden.
Leer deze situaties te herkennen.
De één is gevoeliger dan de ander
We zijn allemaal verschillend. En ook in gevoeligheid verschillen we. Waar jouw collega heel goed tegen dat grapje van jouw leidinggevende kan, krijg jij er enorm veel stress van.
Daardoor krijg je misschien het gevoel dat het aan jou ligt en dat je je maar moet aanpassen. Maar dat aanpassen lukt dan vaak niet, want zo werk jij gewoon niet.
Schaam je er niet voor als jouw grenzen anders zijn dan die van iemand anders. Juist de verschillen tussen ons zijn belangrijk en juist die gevoeligheid kan een kwaliteit zijn!
Bedenk dat ieders grenzen anders zijn en zie jouw gevoeligheid als een kwaliteit en niet als een last!
7 handvatten die je leren jouw grenzen aan te geven
Je grenzen aangeven kan op verschillende manieren. De volgende punten zijn daarin belangrijk.
1. Ga op een rustig moment het gesprek aan
Ben je erg emotioneel omdat de ander over jouw grenzen heen is gegaan? Ga dan op een later moment het gesprek aan hierover. Op het moment zelf ben je te emotioneel en daardoor komen dingen die je wil zeggen er anders uit dan je zou willen.
Bedenk vooraf wat je wil gaan zeggen en hoe je dit het beste kan benoemen.
Misschien werkt het voor jou wel het beste om het op te schrijven? Schrijf het dan zeker op. Je kan na het schrijven altijd nog kiezen of je de brief zelf geeft (en erbij blijft als de ander deze leest) of dat je toch een gesprek aangaat. Doordat je tijdens het schrijven je gedachten al hebt geordend, kan je tijdens het praten ook beter uit je woorden komen.
2. Blijf bij je gevoel
Door bij je gevoel te blijven, merk je sneller dat iemand over jouw grens heengaat en kan je dit op tijd aangeven.
Voel je weerstand of voel je je oncomfortabel? Bedenk hoe sterk dat gevoel is. Een heel klein beetje weerstand hoeft niet te betekenen dat iemand over jouw grens is gegaan, maar kan wel een voorloper hiervan zijn. Het is altijd belangrijk om hier alert op te zijn.
Ook is het, zoals hierboven genoemd, belangrijk dat je tijdens gesprekken hierover bij je gevoel blijft. Benoem wat het gedrag van de ander met je doet.
3. Wees duidelijk
Al weten we dat andere mensen onze gedachten niet kunnen lezen, toch gaan we er vanuit dat andere mensen weten wat ons pijn doet. Maar dat is helaas niet het geval. Iedereen heeft andere grenzen en anderen weten niet van jou wat je grenzen zijn.
Ook de mate waarin je je grenzen moet aangeven kan verschillen.
Iedereen is anders en daardoor kan het nodig zijn om je grenzen duidelijker aan te geven dan je gewend bent.
Misschien respecteren de meeste mensen om jou heen je grenzen heel goed. Het kan dan moeilijk zijn als iemand opeens over jouw grenzen heen walst. Bedenk dat diegene dat niet per se expres doet. Wellicht is die persoon wel heel andere omgangsvormen gewend dan jij.
Het kan per situatie verschillen hoe duidelijk je je grenzen aan moet geven.
In het begin kan dat nog even aftasten zijn. Vaak kan je aan een persoon al wel snel merken hoe duidelijk je moet zijn, maar soms vergis je je hier dan toch nog in.
Het is dan ook een leerproces, je grenzen aangeven. Oefenen dus: Al doende leert men!
4. Voel je niet schuldig
Dit is een heel belangrijke. Voel je niet schuldig! Niet over jouw grenzen, niet over het aangeven van jouw grenzen en niet over de ander die problemen heeft met jouw grenzen.
Het is belangrijk om je grenzen te bewaren en schuldgevoel is echt niet nodig.
Natuurlijk kan het vervelend voelen als je een verzoek om hulp afslaat omdat je het te druk hebt. Maar bedenk dan dat het jou uiteindelijk de kop kost als je overal ja op zegt. En dan heeft niemand meer wat aan je!
Onthoud waarom het belangrijk is je grenzen aan te geven en voel je daar nooit schuldig over.
5. Zorg goed voor jezelf
Zoals je een zuurstofmasker eerst bij jezelf op moet zetten en dan pas bij anderen, zo moet je ook in de eerste plaats voor jezelf zorgen.
Jezelf voorop zetten geeft je de energie, rust en positieve insteek om er te zijn voor anderen.
Als je goed voor de mensen om je heen wilt zorgen, is het belangrijk dat je goed voor jezelf zorgt
6. Lukt het echt niet? Zoek hulp
Soms lukt het op eigen kracht gewoon niet om je grenzen goed aan te leren geven.
Zoek dan hulp!
Zoals ik je hopelijk duidelijk heb kunnen maken in dit artikel, is het niet alleen voor jezelf, maar ook voor iedereen om jou heen goed als jij je grenzen goed kan aangeven.
Of het nu een coach is, je kerk of een groep met goede vrienden: Vind iemand die jou hiermee kan helpen.
7. Begin klein met grenzen aangeven
En dan als laatste tip: Begin klein.
Als je niet gewend bent je grenzen aan te geven, zal het niet van de ene op de andere dag direct lukken. En dat is ook niet erg! Begin met kleine stapjes.
Leer herkennen wanneer je grenzen worden overschreden, bedenk hoe je dit kan voorkomen en ga van hieruit een gesprek aan met iemand die over jouw grenzen heen gaat.
En ja, je grenzen aangeven: ook jij kan het leren!
Heb je nog vragen of opmerkingen over dit artikel? Heb jij moeite met je grenzen aangeven? Ik lees je reactie graag. Deel je gedachten hieronder met me in de reacties!
Bron: https://psychcentral.com/lib/10-way-to-build-and-preserve-better-boundaries/
Wil je verder lezen en leren hoe jij assertiever door het leven kunt gaan? Dan zijn deze boeken een aanrader!